Techniczno-handlowy opis smaru do rozrusznika i alternatora opiszemy dokonując wyboru smaru o średniej grupie cenowej firmy Vegatol i smaru z grupy premium firmy Molykote.. Zasada nadrzędna jest prosta: chemia ma służyć mechanice, nie odwrotnie. Dlatego dobór smaru budujemy jak klocki: baza olejowa + zagęszczacz + dodatki + parametry dopasowane do realnych obciążeń. Jako rzetelne punkty odniesienia przyjmujemy dwa wzorce:
- Vegatol VPRO Li Complex S 100 EP2 – syntetyk, Li-complex, ISO VG ≈ 100, NLGI 2;
- Molykote 7514 – PAO/ester, Li-complex, NLGI 1–2, ISO VG ≈ 50.
To duet „ciężko-lekki”: pierwszy daje film i stabilność dla szybkoobrotowych łożysk alternatora, drugi – lekkość pracy i wyraźne AW/EP dla rozrusznika, gdzie uderzenia momentu i mróz nie biorą jeńców.
Czy smar do rozrusznika i alternatora maja takie same wymagania ?
Alternator pracuje szybko i w sposób ciągły :a łożyska (zwykle kulkowe, uszczelnione 2RS) pracują w obrotach nawet kilkanaście do >20 000 min⁻¹, co sprawia ,że obudowa grzeje się od stojana i mostka diod. W tle są jeszcze : drgania napędu paskiem, aerozol wody/soli i ograniczona wentylacja. Smar w alternatorze musi:
- utrzymać stabilny film przy wysokiej prędkości,
- mieć kontrolowany bleed (wydzielanie oleju) – bez „rozmiękania” i migracji ku elementom elektrycznym,
- wykazywać odporność na wodę/utlenianie i warunki panujące w komorze silnika.
Rozrusznik to zupełnie inna filozofia: bardzo krótki, bardzo ciężki cykl pracy. Poza łożyskami kulkowymi pojawiają się łożyska igiełkowe (np. w planetarkach) i przekładnie pośrednie smarowane rozbryzgiem. Tutaj liczą się:
- doskonała smarność graniczna (AW/EP) i nośność filmu,
- niskie opory w mrozie (–30…–40 °C),
- szerokie okno temperatur i stabilność mechaniczna.
To właśnie profil projektowy dla Molykote 7514: PAO/ester, Li-complex, –40…+180 °C, ochrona antykorozyjna, brak celowego PTFE/PFAS.
Matryca wymagań technicznych dla smaru do rozrusznika i alternatora
1) Konsystencja (NLGI) i penetracja
- Alternator: NLGI 2 (265–295×10⁻¹ mm) – stabilność mechaniczna i tłumienie drgań; potwierdza to profil smar Vegatol VPRO Li Complex S 100 EP2.
- Rozrusznik/przekładnie: NLGI 1–2 dla lepszej pompowności w zimnie i mniejszych oporów przy starcie (profil smar Molykote 7514).
2) Lepkość bazy (ISO VG @40 °C)
- Alternator: ISO VG ≈ 100 (~100 mm²/s) – złoty środek między nośnością a stratami tarcia; wskazuje na to oznaczenie S 100 oraz typowe wartości 100 cSt/40 °C; 18 cSt/100 °C dla Vegatol.
- Rozrusznik: ISO VG ≈ 50 (~49–50 mm²/s) – niższa lepkość upraszcza zimny rozruch i ogranicza straty w przekładniach; to deklarowany porządek dla Molykote 7514.
3) Baza i zagęszczacz
- Syntetyczna PAO/PAO+ester: wysoki indeks lepkości, niska lotność, dobra trwałość oksydacyjna; estry poprawiają „mokrość” filmu i tarcie graniczne.
- Li-complex: wyższa temperatura kroplenia i stabilność mechaniczna niż klasyczny lit; standard do łożysk szybkoobrotowych i pomocniczych przekładni.
4) Okno temperatur pracy
- Cel wspólny: ≥ –40 °C do co najmniej +150…+160 °C ciągle; piki wyżej zależnie od uszczelnień.
- Vegatol S 100 EP2: –50…+160 °C.
- Molykote 7514: –40…+180 °C.
Szerokie okna minimalizują ryzyko „zastygnięcia” w mrozie i „rozjechania” konsystencji na gorąco.
5) Temperatura kroplenia (T_kropl.) i utrzymanie struktury
- Dążyć do ≥ 250–270 °C (typowe dla Li-complex). Dla Vegatol S100 EP2 odnotowuje się ≈ 285 °C, co daje solidny zapas.
6) Ochrona AW/EP
- Alternator: wystarczy umiarkowane EP (ważna niska strata przy prędkości).
- Rozrusznik: potrzebna wyraźna ochrona EP (udary, kontakt graniczny w igiełkach/zębach). Molykote 7514 kładzie na to nacisk; Vegatol w wersji EP2 zapewnia adekwatny poziom dla łożysk alternatora.
7) Korozja, woda, zgodność materiałowa
- EMCOR niski, korozyjność miedzi 1b / 24 h / 100 °C – bez agresji wobec stopów Cu.
- Dobra odporność na wymywanie i mgłę solną. Molykote 7514 podkreśla ochronę antykorozyjną i brak celowego PTFE/PFAS – ważny punkt w politykach zakupowych.
8) Separacja oleju i odparowanie
- Niski bleed i niskie odparowanie ograniczają migrację oleju do stref elektrycznych i utratę konsystencji. Formulacje Li-complex na bazach syntetycznych są tu faworytem.
Dwa wzorce smarne w praktyce dla rozrusznika i alternatora
Pierwszy Vegatol VPRO Li Complex S 100 EP2
Syntetyczny Li-complex, NLGI 2, ISO VG ~100, T_kropl. ≈ 285 °C, –50…+160 °C. To „uniwersalista alternatorów”: utrzymuje film przy bardzo wysokich obrotach i podwyższonej temp. obudowy, a jednocześnie nie dławi rozruchu w chłodzie. Parametry lepkości (100/18 cSt @40/100 °C) i penetracji (ok. 295 po ugniataniu) idealnie pasują do łożysk z uszczelnieniami kontaktowymi.
Drugi Molykote 7514
Formuła PAO/ester + Li-complex, NLGI 1–2, ISO VG ~50, –40…+180 °C. Pozycjonowana „pod rozrusznik”: wysoka nośność i wyraźne EP dla przekładni pośrednich i igiełek w planetarkach; niska lepkość bazy daje lekki start w mrozie i świetną pompowalność. Sprawdza się tam, gdzie cykl jest krótki, lecz skrajnie obciążony.
Jak dobrać smar do rozrusznika i alternatora w trzech krokach (ściąga zakupowa)
Krok 1 – środowisko i cykl:
- Głębokie mrozy / krótkie trasy / „leniwy” wysuw bendiksu → Molykote 7514 (NLGI 1–2, VG~50).
- Miasto, korki, wysoka średnia temp. obudowy alternatora → Vegatol S100 EP2 (NLGI 2, VG~100).
Krok 2 – tolerancje i uszczelnienia łożysk:
- Ciasne 2RS, mały luz wewnętrzny → preferuj niższą lepkość bazy i dobrą pompowność (profil 7514).
- Luz C3/C4 → można pozwolić sobie na grubszy film (VG~100) bez ryzyka przegrzania (profil S100 EP2).
Krok 3 – zgodność chemiczna i bezpieczeństwo:
- NBR/FKM, tworzywa osłon, lakiery izolacyjne – smary Li-complex na PAO/PAO+ester są z reguły bezpieczne; 7514 dodatkowo akcentuje antykorozję i brak PTFE/PFAS.
Montaż i serwis–po staremu, ale czysto
Alternator (rozbieralny):
- Odłącz akumulator, demontuj i rozbierz na czystym stole.
- Nie mieszaj smarów – jeśli nie wiesz, co było, wymyj/wysusz i dopiero nałóż nowy.
- Dozowanie: ~1/3 objętości łożyska. Upychanie „po korek” kończy się grzaniem i przedwczesnym zgonem.
- Uszczelniacze i osłony w idealnym stanie. Pył szczotkowy + smar = papier ścierny – utrzymuj czystość.
- Po montażu sprawdź osiowość kół pasowych i naciąg paska – zła geometria zabije świeże łożyska szybciej niż brak smaru.
Rozrusznik:
- Łożyska/igiełki i planetarka – smaruj Molykote 7514 (NLGI 1–2) pod kątem EP i lekkiego rozruchu.
- Suwak/wielowypust bendiksu – cienki film; wnętrza sprzęgła jednokierunkowego nie zapychamy smarem (poślizg gwarantowany).
- Komutator/szczotki/styki elektromagnesu – zero smaru, wyłącznie czyszczenie (np. izopropanolem).
Czego nie smarować w rozruszniku i alternatorze
- Szczotki i pierścienie ślizgowe – mają pracować na sucho.
- Prostownik/diody, regulator, uzwojenia – żadnych smarów i aerozoli.
- Koło pasowe z OAP/OAD – zespół zamknięty; terkocze/ślizga? Wymiana.
- Pasek osprzętu – żadne „odświeżacze”.
- Sprzęgło jednokierunkowe bendiksu – wnętrza rolek/klinów – zostawiamy czyste; smar wyłącznie punktowo na prowadzenie suwaka.
Najczęstsze błędy smarowania rozrusznika i alternatora
- Za gęsto i za dużo (zwłaszcza w alternatorze) → wzrost temp., hałas, przyspieszone zużycie. Trzymaj 1/3 objętości.
- Nadmiar EP w bardzo szybkich łożyskach → wyższe straty i grzanie. U alternatora EP umiarkowane.
- Mieszanie zagęszczaczy (Li-complex + poliurea/glinowy) bez prób – struktura „siada”. Nie łącz bez testów.
- Ignorowanie bleed/odparowania → migracja oleju do stref elektrycznych, wysychanie smaru i reklamacje.
- Zasmarowany bendiks → ślizg, pisk, brak zazębienia. Czyść i smaruj oszczędnie prowadzenie.
Poza alternatorem i rozrusznikiem – gdzie jeszcze możemy stosować omawiane smary
Profil PAO/PAO+ester + Li-complex, NLGI 1–2, ISO VG 50–100 świetnie sprawdza się również w:
- Napinaczach i rolkach prowadzących (reżim zbliżony do alternatora),
- Dmuchawach HVAC, wentylatorach chłodnic, silniczkach wycieraczek/szyb (wysoka prędkość, wilgoć),
- Małych przekładniach narzędzi elektro-mechanicznych (potrzeba EP i pracy w chłodzie),
- Generatorach/UPS-ach stacjonarnych (ciągła praca, stabilność oksydacyjna),
- Układach centralnego smarowania lżejszych przekładni/łożysk – gdy wymagana jest pompowność NLGI 1 (profil Molykote 7514).
Podsumowanie handlowe: wybieraj mądrze, sprzedawaj spokojnie
- Do alternatora: stawiaj na NLGI 2, ISO VG ~100, syntetyk, Li-complex, T_kropl. ≥ 250–270 °C, niski bleed, odporność na korozję. Wzorcowym wyborem jest Vegatol VPRO Li Complex S 100 EP2 (~100 cSt/40 °C, ~18 cSt/100 °C, T_kropl. ≈ 285 °C, –50…+160 °C).
- Do rozrusznika: wybierz PAO/ester + Li-complex, NLGI 1–2, ISO VG ~50, –40…+180 °C, z wyraźnym AW/EP pod igiełki i zęby – czyli Molykote 7514.
Tym duetem pokrywasz praktycznie cały rynek regeneracji i serwisu: stabilny film i kultura pracy alternatora + lekki start i nośność rozrusznika. To prosta oferta „dwa produkty – pełne pokrycie”, którą łatwo wytłumaczyć klientowi flotowemu i hobbystycznemu. Tradycja mówi: „smar ma pomagać, a nie przeszkadzać” – i właśnie o to tu chodzi.
Chcesz dobrać wariant pod konkretny model, rocznik i reżim pracy? Sprawdź dostępność na https://abscmt.pl/ zadzwoń 601 444 162 albo napisz na lozyska@elub.pl. Dobierzemy smar „po staremu i z głową” – tak, byś do tego samego alternatora i rozrusznika nie wracał częściej niż to konieczne.