Dwusiarczek molibdenu w skrzyni biegów – tradycja, która wciąż procentuje

1. Trochę smaru, sporo historii

Gdy dziadek Zbyszek (ten sam, który uważał, że guma do żucia psuje charakter) zaglądał do manualnej skrzyni Warszawy 223, w kieszeni fartucha zawsze miał fiolkę grafitu. Dziś jego rolę przejął dwusiarczek molibdenu (MoS₂), lecz idea pozostała ta sama: zmniejszyć tarcie, ochronić koła zębate i… nie zbankrutować przy okazji. Dzisiaj my jako tradycjonaliści, lubimy sprawdzone rozwiązania; jednocześnie patrzymy w przyszłość, bo – jak mawiał Confucius garażowy – „kto stoi w miejscu, ten ma wyciek”.

2. Ile dwusiarczku molibdenu do skrzyni?

MoS₂ trafia do przekładni dwiema drogami: jako gotowy dodatek w tubie lub jako drobny proszek zawieszony w oleju. Producenci są zaskakująco zgodni:

Forma	Typowa dawka	Na ile oleju?
Gotowy dodatek (tuba 50 g)	50 g	1 – 2,5 l
Proszek MoS₂	10 – 20 g	1 l
Saszetka 20 g	20 g	1 l

W praktyce oznacza to stężenie 2 – 5 % (wag./obj.) w objętości oleju. Wiele warsztatów trzyma się zasady „jedna tuba na skrzynię osobówki”, co przy przeciętnej pojemności 1,8 l daje ok. 2,8 % dodatku – tyle, by film MoS₂ pokrył zęby, ale nie rozleniwił synchronizatorów.

Uwaga : nie przekraczaj 5 %! Nadmiar proszku może zbijać się w kłaczki i zatkać kanały olejowe. Kto smaruje, ten jedzie – ale z umiarem.

3. Czy warto stosować dwusiarczek molibdenu?

3.1 Plusy stosowania MoS2

Niższy współczynnik tarcia (< 0,03) – film MoS₂ ślizga się po metalach niczym nóż po maśle w gorący dzień, redukując opory i temperaturę.

Wysokie obciążenia – płytkowa struktura MoS₂ wytrzymuje nacisk > 4 GPa; koła zębate mogą więc pracować w ciszy, a łożyska odetchnąć.

Awaryjny „plan B” – w sytuacji chwilowego braku filmu olejowego (gwałtowny drift na torze, podjazd w Tatrach z przyczepą) MoS₂ dalej smaruje w trybie „na sucho”.

3.2 Minusy i mity

„Zabije synchronizatory” – internetowe legendy z forum BITOG ostrzegają, że MoS₂ niweluje tarcie potrzebne do zgrywania kół zębatych. Testy praktyków pokazują jednak, że przy stężeniu do 2 % zgrzytów nie odnotowano.

„Zabrudzi olej” – czarna zawiesina wygląda groźnie, lecz filtr przekładniowy (jeśli jest) zatrzymuje jedynie nadmiar proszku; większość cząstek wisi w oleju jak płatki w gorącej zupie.

4. Właściwości smaru z dwusiarczkiem molibdenu – dlaczego to działa

Właściwość	Co to znaczy w praktyce?
Warstwa lamelarna	Płytki MoS₂ układają się jak karty w talii, ślizgając się po sobie i rozpraszając nacisk punktowy.
Stabilność termiczna do 400 °C	Podczas góralskiego zjazdu z przyczepą temperatura na zębach rośnie, ale MoS₂ nie paruje i nie utlenia się.
Odporność na ścinanie	Film nie pęka nawet przy nagłych zmianach obciążenia (start z ładunkiem drewna).
Przewodność elektryczna	Chroni przed mikrowyładowaniami w przekładniach hybryd i EV, gdzie indukują się prądy błądzące.
Hydrofobowość	Oddziela wodę kondensacyjną od powierzchni metalu, zmniejszając ryzyko korozji.

Rezultat? Ciszej, chłodniej i ekonomiczniej – a skrzynia cichutka i moment obrotowy zdecydowanie większy.

5. Jaki jest najlepszy dodatek do skrzyni biegów? – pojedynek na smar

Dodatek	Skład	Plusy	Minusy	Werdykt tradycjonalisty
Mikroproszek MoS2	MoS2	Łatwy w dozowaniu	Brudzi	Skuteczny dla oleju i zębów skrzyni
Molykote M-30	Dyspersja olejowa i MoS2	Stary i sprawdzony już w II Wojnie do	Do rozmieszania z olejami syntetycznymi	Do balansu ceny i efektu trzeba dołożych długi czas działania
ANTIUSURE TRANSMISSION MoS2	Koloidalna zawiesina dwusiarczku molibdenu (MoS2)	Rekomendowany tam, gdzie zmiany biegów są głośne	C Kompatybilny WYŁĄCZNIE z olejami API GL4 oraz GL5	. NIE STOSOWAĆ z olejami ATF oraz w mechanizmach różnicowych o ograniczonym tarciu
MoS₂ (Liqui Moly Gear Oil Additive)	50 g proszku MoS₂	Sprawdzony od pół wieku; łatwo dostępny; tani	Może brudzić olej; wymaga wstrząśnięcia tuby	Rozsądny balans ceny i efektu
Ceratec	Mikroceramika + estry	Długotrwała warstwa (do 50 000 km); brak sadzy	Cena razy trzy; cząstki twardsze od synchronizatorów	Dobry, gdy skrzynia jest nowa i droga
PTFE (teflon)	Politetrafluoroetylen	Krótki film, wygłusza hałas	Może tworzyć korek w kanalikach; krytykowany przez tribologów	Tylko w starych przekładniach „dojechać na sprzedaż”

Jak mawia klasyk: „Nie istnieje uniwersalny krawat na każdą okazję, a już na pewno nie w warsztacie.” Dlatego wybór dodatku zależy od:

Wiek i stan przekładni – w świeżym aucie Ceratec ochroni synchro na dekady; w wysłużonym – MoS₂ przywróci kulturę pracy.

Budżet – tubka MoS₂ kosztuje tyle co dwa hot-dogi na stacji, za Ceratec kupisz już zestaw hamburgerów rodzinnych.

Typ pracy – ciężkie holowanie lub sporty motorowe? Lepszy MoS₂ (lepsza nośność). Miejskie korki? Ceratec ograniczy mikropolerowanie zębów.

Wybór należy do Ciebie

6. Procedura aplikacji krok po kroku –– rituał godny zegarmistrza

Rozgrzej olej – 10 km spokojnej jazdy; ciepły olej lepiej miesza się z dodatkiem.

Unieś auto i odbezpiecz korek wlewowy (przy okazji sprawdzisz, czy w ogóle masz czym oddychać).

Wstrząśnij tubę lub zawiesinę – MoS₂ lub przygotuj dawkę proszku..

Wlej odpowiednią dawkę MoS2 i zastosuj w skrzyni .

Przejedź 5 km wszystkimi biegami; film MoS₂ ułoży się na zębach jak lniany obrus na niedzielnym stole.

Sprawdź poziom oleju – dodatek nie zamienia skrzyni w lewitujący odkurzacz; poziom musi być OEM-owo poprawny.

7. Podsumowanie – smaruj z głową, a skrzynia odwdzięczy się śpiewem

Dwusiarczek molibdenu to dziecko lat 40., które w XXI w. nadal rozdaje karty w mechanice precyzyjnej. Jego film jest cienki jak bibułka , lecz potrafi unieść ciśnienie, przy którym stal śpiewa. Stężenie 2 – 5 % w oleju przekładniowym zwykle wystarcza, by:

obniżyć temperaturę pracy o kilka-naście stopni,

wyciszyć mechanizmy o 1–3 dB,

wydłużyć żywotność łożysk i kół zębatych o > 20 %.

Czy to rozwiązanie dla każdego? Prawie. Jeśli masz automaty (ATF) lub skrzynię DSG z mokrym sprzęgłem, zostaw MoS₂ na półce – producenci jasno tego zabraniają. W manualach i dyferencjałach – działa.

Na koniec powtórzę maksymę dziadka: „W życiu liczą się trzy rzeczy: rodzina, smar i to, żeby nigdy nie mieszać ich kolejności.”

Kilka z tych opisanych produktów możesz kupić w sklepie https://abscmt.pl/index.php?controller=search&s=mos2 który prowadzi sprzedaż MoS2 w różnej postaci od wielu lat w różnych rozmiarach cząstek .Pamiętaj ,że im drobniejszy jest proszek to lepszy dla Twojego silnika ale droższy od grubszych cząstek. Jeżeli chcesz więcej informacji na temat dwusiarczek molibdenu jako dodatek do oleju to napisz na adres lozyska@elub.pl