Smar litowy na zagęszczaczu litowym complex

Zalety i wady smaru litowego na zagęszczaczu litowym complex

Smar litowy, a zwłaszcza ten produkowany na bazie tzw. zagęszczacza litowego typu „complex”, jest jednym z najpopularniejszych i najczęściej stosowanych środków smarnych w przemyśle oraz w zastosowaniach motoryzacyjnych. Wyróżnia się on szeregiem korzystnych właściwości, ale – jak każdy produkt – ma też swoje ograniczenia. Poniżej przedstawię najważniejsze zalety i wady smaru litowego z zagęszczaczem litowym complex, uwzględniając skład, właściwości fizykochemiczne oraz typowe zastosowania.

Charakterystyka smaru litowego z zagęszczaczem litowym complex

1. Skład i produkcja

• Baza olejowa: Smary litowe (w tym litowe complex) w większości oparte są na mineralnych bazach olejowych. Jednak wraz ze wzrostem wymagań aplikacyjnych coraz częściej stosuje się bazy syntetyczne (np. PAO, estrowe) lub półsyntetyczne.

• Zagęszczacz litowy: Klasyczny smar litowy zazwyczaj bazuje na 12hydroksystearynianie litu (tzw. mydło litowe). Z kolei smar litowy typu „complex” (lithium complex) powstaje poprzez reakcję m.in. kwasu 12hydroksystearynowego i kwasu dikarboksylowego z wodorotlenkiem litu, co daje bardziej złożoną strukturę mydlaną. To właśnie ta „złożona” struktura (complex) zapewnia lepsze właściwości termiczne, mechaniczne i odporność na warunki środowiskowe.

• Dodatki uszlachetniające: W celu poprawy specyficznych właściwości (np. odporności na utlenianie, odporności na korozję, zwiększenia stabilności mechanicznej) producenci dodają do smarów liczne pakiety dodatków. Mogą to być inhibitory korozji, dodatki przeciwzużyciowe (AW – antiwear), dodatki wysokociśnieniowe (EP – extreme pressure) czy modyfikatory tarcia.

2. Typowe właściwości

• Zakres temperatur pracy: Smar litowy complex zwykle zapewnia stabilną pracę w zakresie od około –20°C (a niektóre formuły nawet od –40°C) do +160°C czy +180°C. W przypadku krótkotrwałych obciążeń termicznych bywa stosowany nawet w temperaturach sięgających 200°C.

• Temperatura kroplenia (dropping point): Dla smarów litowych typu complex wartości te są zwykle wyższe (powyżej 250°C) niż w przypadku klasycznego smaru litowego (ok. 180–200°C). Dzięki temu smar litowy complex zachowuje swoją strukturę w wyższych temperaturach i wolniej ulega upłynnieniu.

• Wytrzymałość mechaniczna: Wysoka stabilność mechaniczna oznacza, że pod wpływem pracy w łożysku, w warunkach drgań czy wibracji, smar nie traci swoich właściwości w tak dużym stopniu, jak niektóre smary z innymi zagęszczaczami.

• Odporność na wymywanie wodą: Smar litowy nie jest tak odporny na wodę jak np. smary wapniowe czy smary bazujące na zagęszczaczach kompleksowych wapniowych, jednak wersja litowa complex często oferuje lepszą odporność na wymywanie wodą niż klasyczny smar litowy.

Zalety smaru litowego na zagęszczaczu litowym complex

1. Szeroki zakres temperatur pracy

Jedną z największych zalet smaru litowego complex jest jego uniwersalność w kontekście temperatury. Tradycyjne smary litowe mają stosunkowo wysoką wytrzymałość termiczną, ale wersja complex jest pod tym względem jeszcze bardziej zaawansowana. Wysoka temperatura kroplenia czyni go idealnym do zastosowań w miejscach, gdzie dochodzi do znacznego nagrzewania się łożysk czy innych elementów. Przykładowo w przemyśle stalowym, w przemyśle tworzyw sztucznych czy przy łożyskach kół pojazdów – wszędzie tam, gdzie wymagana jest odporność na wysokie temperatury i obciążenia.

2. Dobra stabilność mechaniczna

Podczas pracy łożysk, w warunkach wysokiego nacisku lub drgań, dochodzi do zjawiska ścinania smaru (tzw. shear). Smar litowy z zagęszczaczem complex zachowuje się w takich warunkach stabilnie – nie ulega zbyt szybko rozrzedzeniu czy nadmiernemu zagęszczeniu w wyniku mechanicznego działania. Dzięki temu utrzymuje spójną strukturę i nie zmienia znacząco konsystencji, co jest kluczowe dla długookresowego smarowania elementów pracujących.

3. Ochrona antykorozyjna i przeciwzużyciowa

Dodatki uszlachetniające, typowe dla smarów litowych (m.in. inhibitory korozji czy dodatki przeciwzużyciowe AW i EP), skutecznie chronią metalowe powierzchnie przed rdzą, pittingiem oraz zużyciem adhezyjnym. Dzięki temu łożyska i inne elementy zachowują swoje właściwości eksploatacyjne dłużej, co wpływa na wydłużenie czasu pomiędzy przestojami konserwacyjnymi.

4. Uniwersalność zastosowań

Smar litowy complex, podobnie jak klasyczny smar litowy, jest bardzo rozpowszechniony w wielu gałęziach przemysłu. Można go z powodzeniem stosować w:

• przemyśle motoryzacyjnym (łożyska kół, przeguby, elementy zawieszenia),

• maszynach rolniczych (łożyska, sworznie, przekładnie),

• przemyśle maszynowym (łożyska toczne, łożyska ślizgowe, koła zębate o małym obciążeniu),

• przemyśle budowlanym (ciężkie maszyny budowlane i górnicze),

• przemyśle energetycznym (silniki elektryczne, turbiny – w zależności od zakresu temperatur).

Dzięki dużej dostępności i szerokim możliwością aplikacji smar ten jest często traktowany jako produkt o charakterze uniwersalnym, co pozwala firmom optymalizować koszty zakupu (mniejsza liczba rodzajów smarów w magazynie).

5. Stosunkowo długi czas pracy i wysokie temperatury kroplenia

Cechą wyróżniającą wariant complex jest wyższa temperatura kroplenia, co oznacza, że smar nie zacznie się rozpadać w strukturze i upłynniać przy stosunkowo niewielkich przekroczeniach temperatury pracy. Wysoka stabilność w podwyższonych temperaturach wpływa na ograniczenie strat smaru w trakcie pracy oraz na wydłużenie okresów międzykonserwacyjnych.

Wady i ograniczenia smaru litowego na zagęszczaczu litowym complex

1. Niższa odporność na wymywanie wodą w porównaniu do niektórych smarów

Choć smar litowy complex jest zazwyczaj odporniejszy na wodę niż klasyczny smar litowy, to i tak nie dorównuje w tym zakresie niektórym smarom opartym na zagęszczaczach wapniowych czy aluminium complex. W środowiskach silnie zaolejonych wodą, przy intensywnym kontakcie z wodą morską czy w aplikacjach narażonych na częste zmywanie (np. mycie maszyn pod ciśnieniem), lepszym wyborem mogą być inne rodzaje smarów.

2. Wyższa cena w porównaniu do klasycznych smarów litowych

Technologia wytwarzania smaru litowego typu complex jest bardziej złożona niż w przypadku tradycyjnego smaru litowego. Wymaga to użycia dodatkowych kwasów (np. dikarboksylowego) i bardziej skomplikowanej kontroli procesu produkcyjnego. W efekcie finalny produkt jest z reguły droższy. Jeśli aplikacja nie wymaga wysokich temperatur pracy czy ekstremalnych obciążeń, można rozważyć tańsze alternatywy (np. zwykły smar litowy).

3. Możliwe problemy przy ekstremalnie wysokich temperaturach

Mimo że smar litowy complex wytrzymuje wyższe temperatury niż większość klasycznych smarów litowych, w aplikacjach powyżej 200°C (stała ekspozycja), a zwłaszcza w rejonie 220–250°C, może okazać się niewystarczający. Wówczas niezbędne jest zastosowanie specjalistycznych smarów syntetycznych, np. na bazie perfluoropolieterów (PFPE) czy smarów z zagęszczaczem politetrafluoroetylenowym (PTFE). Smar litowy complex może tracić swoje właściwości, ulegać utlenianiu i termicznemu rozkładowi, co prowadzi do powstawania osadów i zanieczyszczeń.

4. Brak odporności na niektóre chemikalia

Smar litowy complex jest stosunkowo wrażliwy na silne kwasy, zasady oraz rozpuszczalniki organiczne. W środowiskach, w których występują agresywne chemikalia, należy sięgać po smary specjalistyczne, często z zagęszczaczami nieorganicznymi (np. glinowe, bentonitowe) lub smary fluorowane, które wykazują znacznie wyższą odporność chemiczną.

5. Potencjalny wpływ na środowisko

Lit, wykorzystywany w różnych gałęziach przemysłu (od akumulatorów po środki smarne), jest pierwiastkiem stosunkowo rzadkim. Chociaż w samych smarach występuje w postaci soli i związany jest w strukturze zagęszczacza, w przypadku wycieków czy nieprawidłowej utylizacji może stanowić obciążenie ekologiczne. Z tego powodu przedsiębiorstwa dążą do minimalizacji strat smarów litowych, a niektóre branże przechodzą na bardziej „ekologiczne” alternatywy (np. smary biodegradowalne na bazie estrów, z zagęszczaczem wapniowym lub polimocznikowym), zwłaszcza w obszarach o wysokich wymogach środowiskowych (rolnictwo, gospodarka leśna).

Smar litowy na zagęszczaczu litowym complex to uniwersalny środek smarny, który znalazł zastosowanie w wielu branżach – od motoryzacji, poprzez przemysł maszynowy, aż po zastosowania specjalistyczne. Jego główne zalety to szeroki zakres temperatur pracy, wysoka stabilność mechaniczna, dobry poziom ochrony przed zużyciem, a także relatywnie niska skłonność do mięknienia w podwyższonych temperaturach (wysoka temperatura kroplenia).

Do największych wad zaliczyć można ograniczoną odporność na wymywanie wodą (niższą niż w smarach wapniowych czy aluminium complex), wyższą cenę w porównaniu z klasycznymi smarami litowymi, a także ograniczenia w stosowaniu w ekstremalnie wysokich temperaturach oraz w środowiskach mocno agresywnych chemicznie.

Ze względu na swoją popularność i często wybierany kompromis między ceną a jakością, smar litowy complex jest wciąż jednym z podstawowych i najbardziej rozpoznawalnych rozwiązań smarnych na rynku. Dla użytkownika istotne jest jednak właściwe dopasowanie typu smaru do konkretnych warunków pracy i regularna kontrola jego stanu (przeglądy łożysk, obserwacja koloru i konsystencji smaru). Odpowiednio dobrany i użytkowany smar litowy complex może znacząco wydłużyć żywotność elementów maszyn, przyczyniając się do oszczędności i optymalizacji kosztów utrzymania ruchu.

Oferta firmy Vegatol jest w zakresie tego rodzaju smarów dość szeroka a jednym z nich jest niebieski smar klasy NLGI 2 Vegatol VPRO X 222 .

Vegatol VPRO X 222 to mineralny smar litowy na zagęszczaczu litowym complex o podwyższonej trwałości przeznaczony do smarowania węzłów tarcia pracujących w wyjątkowo ciężkich warunkach pracy w różnych gałęziach przemysłu i rolnictwa. Smar VPRO X 222 sprawdza się w przemyśle motoryzacyjnym, budownictwie i górnictwie. Produkt stworzony dla optymalnej i bezawaryjnej pracy w koparkach i ładowarkach a w szczególności do smarowania łożysk osi w pojazdach transportu ciężarowego.

Cechy wyróżniające smar ;

• bardzo wysoka adhezja

• bardzo dobra odporność na wymywanie wodą

• wysoka stabilność mechaniczna

• nadzwyczajne właściwości przeciwzużyciowe

Podstawowe parametry

Produkty o podobnym składzie lub zastosowaniu

Shell Gadus S3 V220C 2, Mobilgrease XHP 222, Valvoline Cerulean Grease,

Total Multis Complex EP 2, Chevron Starplex Premium 2, Teksaco Starplex Premium 2, Castrol Spheerol LXB 2, Lucas X-Tra Heavy Duty Grease, Penrite High Temperature Wheel Bearing Grease, Morris K42,