Krytox — PFPE

Krytox — PFPE

Krytox — PFPE z rodowodem DuPonta, dziś pod skrzydłami Chemours. Stara szkoła niezawodności w nowych czasach

Gdy w 1959 r. naukowcy DuPonta odkryli polimer, który później nazwano Krytox™, szybko okazało się, że to nie jest „kolejny olej” — to zupełnie nowa rodzina smarów na bazie PFPE (perfluoropolieterów), stabilnych termicznie i tlenowo jak mało co. Z PFPE zrobiono zarówno oleje, jak i smary (z zagęszczaczem PTFE), które wytrzymują rzeczy, przy których klasyczne węglowodory kapitulują: ekstremalne temperatury, tlen, para, agresywna chemia, próżnia. Marka Krytox™ przeszła w 2015 r. do Chemours po wydzieleniu z DuPonta — i do dziś pozostaje sztandarową linią smarów na najtrudniejsze warunki do smarowania.

Dlaczego PFPE jest takie dobre i robi różnicę?

PFPE to czysta chemia z węgla, tlenu i fluoru: brak wodoru oznacza niepalność (nawet w 100% tlenie), obojętność chemiczną i brak koksowania. Producent podaje robocze zakresy od ok. −73 do 360 °C, a w wersjach wysokotemperaturowych nawet piki do 400 °C przy właściwej metalurgii i dosmarowaniu. Te właściwości sprawiają, że Krytox™ trafia tam, gdzie liczy się spokój przy najwyższych wymaganiach — od pieców tunelowych, przez sprężarki, po układy z ciekłym i gazowym tlenem.

Dopełnieniem jest zgodność z tlenem potwierdzona testami (ASTM/LOX, BAM). W materiałach Chemours znajdziemy wprost: smary i oleje Krytox™ są niepalne, chemicznie obojętne i bezpieczne w całym obszarze „oxygen service” — co w praktyce bywa biletem wstępu do aplikacji, gdzie bezpieczeństwo nie negocjuje.

Rodzina produktów Krytox™

W nomenklaturze Krytox™ łatwo wydzielić kilka rodów: Krytox GPL (general purpose), Krytox XP (z dodatkami rozpuszczalnymi w oleju: AW/EP/antykorozyjne), Krytox XHT (high temp), Krytox NRT (reactive gas/oxygen), Krytox VPF (vacuum pump fluids), FG / CORR (H1 spożywka, w tym specjalne do tektury falistej) oraz aerospace 240-series (MIL-

Dlaczego smary Krytox są tak dobre ? PFPE + PTFE nie utlenia się, nie wchodzi w reakcje z parą i kwasami/ługami, nie boi się stick-slipu. Tam, gdzie tradycyjny smar gubi cienką powłokę albo się pali — tutaj zostaje film.

2) Krytox XP — „dosypka” rozpuszczalnych dodatków (AW/EP/antykororyjne)

Smary Krytox XP 1A7 / XP 2C4 / XP 2C5 i pokrewne łączą PFPE z rozpuszczalnymi w oleju dodatkami antyzużyciowymi/EP i antykorozyjnymi. Zysk? Dłuższe życie łożysk, mniej frettingu, lepsza praca w granicznych warunkach filmu, a nic się nie „szumi”, bo to nie stałe cząstki. Dla technologa same korzyści : „GPL + odporność na rdzą i udar”.

3) Krytox AUT opracowany pod motoryzację i silniki

AUT 2E45 to przykład smaru bezazotynowego z pakietem antykorozyjnym, z myślą o napędach, elektromotorach i węzłach pod dynamiczne warunki, zwykle −40 do 200 °C. Tam, gdzie testy OEM nie przepuszczą azotynu sodu — to gotowa odpowiedź.

4) Krytox XHT smar do pieca

XHT greases/oils pracują ciągle do ~360 °C, a krótkookresowo do 400 °C (przy właściwej metalurgii i dosmarowaniu). Niska lotność, brak koksu, odporność na utlenianie — czyli łańcuchy piecowe, przenośniki, szkło, tekstylia, opony. To najlepszy smar dla mechanika utrzymania ruchu, gdy zwykły olej zwęgla się przy temperaturze.

5) Krytox NRT smar do reaktywnych gazów i tlenu pod ciśnieniem

Seria NRT 8900 (np. NRT 8906/8908) powstaje z myślą o wysokociśnieniowym tlenie i innych gazach reaktywnych. Materiały Chemours podają typowe oceny BAM do 260 bar przy 60 °C dla 8908 oraz jasne zastrzeżenia dot. obszarów użycia (np. 8908 nie do LOX). Klucz dla smarów Krytox NRT: niepalność, obojętność chemiczna, a przy tym realne AW/rust-proofing.

6) Krytox VPF oleje do pomp próżniowych

VPF 1506/1514/1525… to smary z PFPE z bardzo niską prężnością par (rzędu 10⁻⁷ torr @ 20 °C), niepalne, stabilne w tlenie. Dają czystą próżnię, brak osadów i brak ryzyka pożaru wewnątrz pompy — a to skraca serwis i zwiększa bezpieczeństwo BHP.

7) Krytox dla lotnictwa seria 240 z atestem MIL-PRF-27617

240AZ/240AB/240AC — klasyka lotnicza, z MIL-PRF-27617 (typ I/II/III). Zakresy od mrozu do 550 °F/288 °C (zależnie od typu), niepalne, kompatybilne z tlenem. Dodatkowy atut: w wybranych wersjach również H1.

Krytox = tlen i bezpieczeństwo

W dokumentach Chemours czytamy czarno na białym: Krytox™ nie reaguje z tlenem (testy uderzeniowe LOX/GOX wg ASTM/MIL/Marshall), a w badaniach wg brytyjskiej specyfikacji 3N-100 PFPE nie uległy zapłonowi nawet przy 400 °C. Do tego certyfikacje BAM na zgodność w warunkach ciśnień. To nie „marketing”, tylko dane z dokumentów -fundament do projektowania zaworów, reduktorów i całych instalacji tlenowych.

Jak dobrać właściwy Krytox™ — plan w 7 krokach

  1. Warunki: temperatura rozruch/praca, piki, ciśnienie; czy to piec/prożnia/tlen
  2. Kinematyka: toczne/ślizgowe/oscylacyjne; prędkość n·dm; obciążenia EP/udar
  3. Media: woda/para/CIP, rozpuszczalniki, reagenty; ekspozycja na tlen/gazy reaktywne
  4. Materiały: metale, elastomery, plastiki — PFPE zwykle „lubi się” z większością, ale sprawdź elastomery i uszczelki
  5. Reżim serwisowy: czy ma być „lube-for-life”? Jeżeli tak, skłaniaj się ku PFPE + XP/XHT/NRT zależnie od środowiska
  6. Wymogi formalne: NSF H1 w spożywce, MIL-PRF-27617 w lotnictwie, BAM/LOX w tlenie
  7. Aplikacja: smar (NLGI, klasy GPL/XP/AUT), olej (lepkość), VPF do próżni, XHT do pieców, NRT do gazów reaktywnych, CORR do tektury i wysokiej temperatury w H1.

Krótkie „rady” dla kierownika zmiany

  • Łańcuch piecowy zostawia nagar: przejście na Krytox XHT (niska lotność, brak koksu) zamiast klasycznego oleju. Efekt: czystsze ogniwa i dłuższe interwały
  • Centralna próżnia „pije” olej i się grzeje: Krytox VPF 1514/1525 — kontrolowana lepkość i 10⁻⁷ torr rzędu par; brak ryzyka pożaru w pompie
  • Zawory/armatura na tlen: Krytox NRT 8908 / NRT 8906 zależnie od zakresu i ciśnień; upewnij się w dokumentacji co do LOX/GOX
  • Strefa H1 + wysoka temp. w fali: Krytox CORR 226FG/227FG – długie interwały, mniej doczyszczania; albo Krytox 240AB/AC jeśli potrzebujesz jednocześnie MIL i H1
  • Silniki elektryczne/NVH w automotive: Krytox AUT 2E45 (bez azotynu) lub Krytox XP 2C5 gdy potrzeba AW/EP i ochrony antykorozyjnej
  • Wiedza którą musi znać każdy użytkownik smarów Krytox

  • Nie mieszamy „na wiarę”. PFPE są stabilne, ale przy zmianie smaru z innej chemii wyczyść węzeł, i zrób pełną wymianę.

  • Dawkuj z głową. Nadmiar też szkodzi (temperatura, uszczelnienia). PFPE mają długie „okna” między dosmarowaniami — wykorzystaj to.

  • SDS i BHP. Na chłodno — obojętne i nietoksyczne; przegrzewanie powyżej zaleceń może dać opary podrażniające. To nie problem PFPE, tylko każdej chemii poza komfortem zakresu.

  • Regeneracja olejów. Chemours komunikuje program regeneracji wybranych olejów Krytox™ — mniej odpadów i niższy TCO przy długich cyklach.

Perspektywa dla smarów z najwyższej półki : tradycja procedur + nowoczesna chemia

Krytox™ nie obiecuje cudów — on eliminuje zmienne: nie pali się, nie utlenia, nie zmienia mocno swoich wartości w piecu i w tlenie. To pozwala wrócić do starego porządku smarowania: najpierw warunki, potem lepkość i rodzina, na końcu interwał i procedura.

  • Chcesz prostoty? Krytox GPL 205/215/225/226 ogarnie większość stanowisk
  • Potrzeba mocy i odporności na rdzę lub udar? Krytox XP
  • Wysoka temperatura/trudne warunki pracy /plastiki? Krytox XHT
  • Tlen/chemia reaktywna? Krytox NRT
  • Próżnia i czystość? Krytox VPF
  • Audyty H1? Krytox FG/CORR/240AB-AC w rejestrach NSF
  • Lotnictwo i dokumenty wojskowe? Krytox 240-series (MIL-PRF-27617).

Krytox to nie jest „smar do wszystkiego”, tylko system: modułowy, przewidywalny i odporny na „niespodzianki”.

Jeszcze tylko krótkie przypomnienie niektórych parametrów smaru Krytox

  • Chemia: PFPE + PTFE → niepalne, chemicznie obojętne, zero zesztywnienia ; zakres −73…360 °C (XHT nawet piki 400 °C).  
  • Tlen i gazy reaktywne: testy LOX/GOX, BAM, materiały do 260 bar @ 60 °C (NRT 8908)
  • Zakłady sSpożywcze: H1 (m.in. CORR 226FG/227FG, 240AB/AC)
  • Próżnia: VPF z prężnościami rzędu 10⁻⁷ torr
  • Lotnictwo: 240-series z MIL-PRF-27617.

Na koniec naszych rozważań nad smarami PFPE Chemours pamiętaj .że w smarach Krytox™ każdy ciąg znaków ma sens: rodzinę, lepkość, dodatki i branżę. Raz zmapujesz i masz spokój na lata — dokładnie tak, jak robiło się to „od zawsze”, tylko z chemią, która nadąża za dzisiejszymi temperaturami, ciśnieniami i audytami.

Wszystkie smary Krytox możesz kupić od ręki w sklepie https://abscmt.pl/szukaj?controller=search&s=krytox lub zamówić telefonicznie 601 444 162 ewentualnie złożyć zamówienie meilem : lozyska@elub.pl